Disleksi Olan Çocuğun Özellikleri Nelerdir?
Disleksi Olan Çocuğun Özellikleri Nelerdir?
Disleksi olan çocuğun özellikleri, aileler tarafından merak edilen konular arasındadır. Disleksi olan çocuğun özellikleri; çocuğun karakterine, yaşına, bulunduğu kademeye ve yetiştiği ortama göre değişiklik göstermektedir. Bununla beraber disleksi olan her çocukta görülen ortak bazı özellikler de bulunmaktadır. Neticede disleksi, bir tür güçlüktür ve belli başlı özelliklerle karakterize olmaktadır.
Peki birçok çocukta çeşitli sebeplerden ötürü görülen disleksi nasıl bir güçlüktür? Disleksi olan çocuğun özellikleri nelerdir?
Disleksi Nedir?
Disleksi, bir öğrenme güçlüğüdür. Öğrenme güçlüğü türlerinden biridir. Kişinin okuma ve yazma ile ilgili işlevlerini olumsuz etkileyen bir öğrenme güçlüğüdür. Disleksili çocuklar, konuşma seslerini ayırt edebilirler fakat harfleri ayırt etmekte güçlük çekerler. Bu kişiler normal bir zekaya sahiptirler fakat gördükleri ve duydukları bilgileri işlemekte ve hatırlamakta zorlanırlar. Bu çocuklar, aldıkları özel eğitimle başarı elde edebilirler.
Disleksi, nörolojik bir bozukluktur. Ruhsal Bozuklukların Tanısı ve İstatistiksel El Kitabı (DSM V)’te ‘’nörogelişimsel bozukluklar’’ kategorisinde yer alır. Disleksi, kişinin okuma ve yazma işlevlerini olumsuz etkileyen bir bozukluktur. İşte disleksi olan çocuğun özellikleri…
Disleksi Nasıl Bir Bozukluktur?
Disleksi nörogelişimsel bir bozukluktur. DSM V’te nörogelişimsel bozukluklar kategorisinde yer alan öğrenme güçlüğü türlerinden bir tanesidir. Disleksi hastalığı, bireyden bireye ve yaşanan semptomlara göre değişkenlik gösterir. Disleksi; küçük yaşlardaki çocuklarda konuşmada gecikme, yeni kelimelerde öğrenmede güçlük çekme, motor koordinasyonda sorun yaşama şeklinde kendini gösterir. Yaşanan bu belirtiler çocuğun okula başlamasıyla göze çarpar.
Özellikle çocukluk döneminde gelişen disleksi, genelde okula başlandığında fark edilir. Disleksi özellikle çocukların konuşmayı öğrendiği 1 -2 yaş aralığında ortaya çıkar. Fakat konuşması geciken her çocuk disleksi değildir. Peki disleksi olan çocuğun özellikleri nelerdir?
Disleksi Neden Olur?
Disleksi olan çocuğun özellikleri kadar disleksi nedenleri de önemli bir konudur. Öğrenme güçlüğünün nedenleri henüz kesinleşmiş değildir. Fakat yapılan araştırmalara göre eğitim, genetik, çevresel faktörler ve beyin yapısı öğrenme güçlüğünün nedenleri arasındadır.
| Disleksi Nedenleri | Açıklaması |
| Beynin Yapısı ve İşlevi | Beyinde bulunan ve belirli işlevlerden sorumlu olan bölgelerin farklı olması; okuma, yazma ve anlama becerisini etkileyebilir. Beyin gelişiminde yaşanan farklılıklar, öğrenme güçlüğüne neden olabilir. |
| Genetik Faktörler | Bazı genlerin bu duruma neden olduğu düşünülmektedir. |
| Çevresel Faktörler | Hamilelik sürecinde ve doğumda yaşanan çeşitli komplikasyonlar, yaralanmalar, çocukluk döneminde yaşanan zehirlenmeler veya enfeksiyonlar, disleksiye neden olabilir. |
| Eğitim | Disleksi bir öğrenme güçlüğüdür. Öğrenme güçlüğü olduğundan dolayı okulda fark edilir. |
Disleksi Olan Çocuğun Özellikleri Nelerdir?
Disleksi olan çocuğun özellikleri, çeşitlilik gösterir. Çocuğun yaşı, karakteri, bulunduğu okul kademesi ve çevresi bu özellikleri etkiler. Bununla beraber disleksi olan çocuğun özellikleri, belli başlı özelliklerdir. Çünkü disleksi, belirli özelliklerle ve belirtilerle karakterize olan bir bozukluktur. İşte disleksi olan çocuğun özellikleri:
Disleksi Olan Çocuğun Özellikleri – Genel Özellikler
Disleksi olan çocuğun özellikleri ebeveynler tarafından merak edilmektedir. Disleksi, ebeveynlerin ve öğretmenlerin farkındalık kazanması gereken bir bozukluktur. Disleksi olan çocuğun özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak ve çocuğa ona göre yaklaşmak veya aile / eğitim ortamını ona göre düzenlemek gerekmektedir.
Disleksi ile ilgili toplumda doğru bilinen birçok yanlış bulunmaktadır. Örneğin disleksi, bir zeka problemi değildir. Disleksili çocukların zekası normaldir hatta bazen üstün zekalılardır. Disleksiyle ilgili bir diğer yanlış bilgi ise psikolojik bir rahatsızlık olduğunun zannedilmesidir. Disleksi psikolojik bir rahatsızlık değildir, beyin gelişimiyle ilgili bir rahatsızlıktır yani nörogelişimsel bir bozukluktur.
Okul Öncesinde Görülen Belirtiler
Disleksi olan çocuğun özellikleri, okul öncesinde şunlardır:
- Günlük hayatını devam ettirecek kelimeleri öğrenmede zorlanma,
- İsmindeki harfleri tanımada güçlük çekme,
- Küçük yaş grubundaki kişiler gibi kelimeleri telaffuz etme ya da konuşmada zorlanma,
- Ninni gibi metinlerdeki kafiyeyi algılayamama.
İlkokulda Görülen Belirtiler
Disleksi olan çocuğun özellikleri, ilkokulda şunlardır:
- İnce kas becerilerinde koordinasyon zayıflığının yaşanması ve fiziksel aktivitenin yaşıtlardan geri olması,
- Kelimeleri heceleyip çözmede problemler,
- Kişinin düşüncelerini aktarırken cümleler arasında tutarsızlık ve mantıksal hataların bulunması,
- Okuduğunu anlayamama ya da okuma sırasında dikkatini kaybetme,
- Okuma ve yazmanın akıcılığında sorunlar,
- Okumada çekingen olma ve sessiz okuma,
- Yaşıtlarına göre konsantrasyon eksikliğinin yaşanması.
Ortaokulda Görülen Belirtiler
Disleksi olan çocuğun özellikleri, ortaokulda şunlardır:
- Çok yavaş okuma,
- İsim ve tarihleri hatırlayamama,
- Karmaşık ve uzun olan kelimelerde telaffuz hataları yapma,
- Konuşma aralarını sık sık çeşitli ifadelerle doldurma,
- Kötü yazma,
- Okurken telaffuz hataları yapma,
- Yeni kelime öğrenmede zorluk yaşama,
- Yüksek sesle okumaktan çekinme.
Disleksi Nasıl Anlaşılır?
Disleksi testi ile veya uzman kişinin gözlemleri ile disleksi tanısı konulabilir. Uzman, çocuğu gözlemler ve çocuğa ve ebeveynlere birtakım sorular yöneltebilir. Bu noktada yüz yüze seans daha etkili olacaktır. Bunu yaparken testlerden de yararlanabilir. Disleksili bireyin belirtilerini gözlemliyorsa disleksi tanısı koyabilir.
Disleksi Tedavisi Nasıl Olur?
Disleksinin tedavisi özel eğitimdir. Disleksili çocuğun özel eğitim alması sağlanmalıdır. Çocuğa özel olarak hazırlanan bir program eşliğinde ve çocuk olabildiğince yaşıtlarından koparılmadan (kaynaştırma eğitimi) onun için bir özel eğitim düzenlenebilir. Ayrıca hem çocuk hem de ebeveynler, süreci daha bilinçli yönetmek için bir uzmandan yardım alabilir. Online seans yöntemiyle bir yandan da bir psikologla görüşebilir.
Disleksili Çocuğu Olan Aileler Ne Yapmalı?
Disleksili çocuğu olan aileler her şeyden önce disleksi konusunda bilinçli olmalıdır. Çocuklarının durumunu kabul etmeli ve bu durumun gerektirdiği adımları atmalıdırlar. Disleksi olan çocuğun özellikleri hakkında bilgi sahibi olmalı, bu durumun olabileceğini ve bununla baş edilebileceğini bilmelidirler. Öğrenme güçlüğünün zekadan kaynaklı bir güçlük olmadığını, beyin gelişimiyle ve beyin yapısıyla ilgili olduğunu bilmelidirler.
Disleksili bireylerin, eğitimle çok iyi yerlere gelebileceğini, bunun zeka kaynaklı bir güçlük olmadığını, bu durumun çocuklarını özel kıldığını, Leonardo Da Vinci ve Einstein gibi birçok dâhinin disleksi olduğunu unutmamalıdırlar. Ayrıca bu konuyla ilgili çeşitli kitaplar okuyabilir ve Klinik Psikolog Zeynep Aygün ile iletişime geçip uzman yardımı alabilirler.
Sık Sorulan Sorular
Disleksi olan çocuğun özellikleri konusunda sıkça sorulan diğer sorular ise şu şekilde:
Disleksi Üstün Zeka Belirtisi mi?
Halk arasında bilinenin aksine disleksi ile zeka arasında bir bağlantı yoktur. Disleksi zekadan kaynaklanmaz veya disleksili bireyler zeki olur diye bir şart yoktur. Disleksili bireyler normal zekalı veya üstün zekalı olabilir. Tarihte çeşitli başarılara imza atmış, disleksi olan ünlüler bulunmaktadır.
Disleksi Hastalığı Kaç Yaşına Kadar Sürer?
Disleksi bir öğrenme güçlüğüdür. Eğitimle disleksi ile baş edilebilir ve disleksili bireyler eğitimle başarı elde edebilir. Disleksi yaşam boyu süren bir durumdur fakat doğru eğitimle kişinin başarıdan geri kalmasına engel olan bir güçlük değildir.
Disleksi Harfleri Nasıl Görür?
Disleksili bireyler, harfleri ve sayıları ters bir şekilde görüp yazarlar. Ya da kelimeleri tersten yazabilirler. Birbirine benzeyen kelimeleri (örneğin b ve d gibi) karıştırabilirler. Bu kelimeleri okurken veya yazarken karıştırıp okuyabilir ve yazabilirler.
