Uçuş Fobisi Nedir? 10 Uçuş Fobisi Belirtisi

Uçuş Fobisi Nedir? 10 Uçuş Fobisi Belirtisi

Uçuş fobisi ya da aerofobi; yükseklik fobisiyle birlikte görülen bir fobidir. Uçağa binme durumuyla karşı karşıya kalındığında normalin üstünde bir korkunun söz konusu olmasıdır. Normal üstü olan bu korku; dehşet hissine kapılma, stres, kaygı, panik olma ve heyecanlanma ile karakterize olur. Birçok insanda çeşitli nedenlerden ötürü uçma fobisi (aerofobi) gelişebilir.

Fobiler çeşit çeşittir. Bir nesneden, hayvandan ya da durumdan aşırı derecede, normalin üstü şekilde korkmak anlamına gelen fobi, farklı türleri ile günlük hayatta yer almaktadır. Bunlardan biri de uçma fobidir. Birçok insan uçmaktan korkar. Bu korku, bir kişinin ilk kez uçması esnasında görülen normal bir korku değildir. Peki uçuş fobisi yani aerofobi nedir?

Uçuş Fobisi (Aerofobi) Nedir?

Psikoloji literatüründe aerofobi olarak da adlandırılan uçma fobisi, uçağa binme durumuyla karşı karşıya kalındığında korkma, telaşlanma, kaygılanma gibi belirtilerle görülen bir tür fobidir. Bireyler tıpkı diğer fobilerde olduğu gibi uçma fobisinde de fobi yaratan faktörle yüzleştiğinde yoğun ve şiddetli bir korku duyarlar. Bu korku tıpkı gerçekten tehlikeli ve insan hayatını tehdit eden bir durum varken duyulan korku gibidir.

Bu fobiye sahip olan insanlar, uçma düşüncesi hakkında ciddi derecede bir korku ve kaygıya sahiptirler. Uçma eylemiyle yüzleştiklerinde, anormal derecede korku duyarlar. Kişide korku yaratan şey, uçma eyleminde meydana gelen bir problem veya normalin dışında bir akış değil, uçma eyleminin kendisidir. Yani bu kişiler uçma eylemine fobi geliştirmişlerdir.

Uçuş Fobisi Neden Olur?

Uçuş fobisi nedenleri, çok çeşitli olabilmektedir. Fobilerin temelinde, olumsuz yaşantılar ve travmatik deneyimler yatmaktadır. Genellikle geçmişte gerçekleşen olumsuz öğrenmeler kişide iz bırakabilir ve söz konusu olay ya da nesneyle ilgili normalin dışında bir korkuya sebep olabilir. Söz konusu şeyle ilgili stres ve kaygının aşırı derece olması sonucu bu durum fobiye dönüşebilir.

Fobiler, doğuştan gelen şeyler değillerdir, sonradan öğrenilirler. Dolayısıyla olumsuz öğrenmeler ve travmatik yaşantılar fobilerin oluşumunda başlıca rol oynar. Fobi nesnesi olan şey kişinin bilinçdışında bir korkuyu temsil eden bir nesne olarak yer almış olabilir. Kimi insanlar kaygıya karşı aşırı duyarlı olabilirler. Bu insanlar, deneyimledikleri bir şeyin olumsuz gitmesi sonucu o şeye ilişkin çabucak korku geliştirip olumsuz öğrenmeler edinebilirler. Bu da fobilerin nedenleri arasındadır. Bu bağlamda aerofobi nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Geçmiş tecrübelere dayalı öğrenme
• Kaygı duyarlılığı
• Kişilik bozuklukları ve ruhsal sorunlar
• Bilişsel özellikler

Uçuş Fobisi Belirtileri Nelerdir? İşte 10 Belirti

Uçuş fobisi çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişirken kendisini farklı belirtilerle ortaya koyar. Uçuş fobisi olan insanlar; uçma öncesinde ve uçuş esnasında hatta bazen uçma eylemini düşündüklerinde bile çeşitli belirtiler gösterebilirler. Her insanın fobisi aynı şekilde görülmeyebilir. Bu nedenle her insanda bu belirtilerin tamamı gözlenmeyebilir. İşte 10 uçuş fobisi belirtisi:

• Kalp atışında hızlanma ve buna bağlı nabızda artış,
• Baş dönmesi,
• Kaygı düzeyinde artış,
• Nefes darlığı,
• Titreme,
• Kaslarda kasılma ve katılaşma,
• Panik atak geçirme,
• Gerginlik hissi,
• Hızlı soluk alıp verme,
• Mide bulantısı ve diğer gastrointestinal rahatsızlıklar

Uçuş fobisi hakkında daha fazla bilgi ve yardım almak için Klinik Psikolog Zeynep Aygün ile iletişime geçebilirsiniz.

Uçuş Fobisi Nasıl Yenilir?

Uçuş fobisi olan insanlar, uçmayı andıran her türlü durumdan kaçınırlar. Çünkü uçma ile ilgili durumlardan aşırı derecede korkarlar. Havaalanı gibi yerlere gitmekten çekinirler. Uçmaktan ne kadar kaçınsalar da bazı durumlarda uçakla yolculuk yapmak zorunda kalabilirler. Uçuş fobisi yaşayan kişiler bunu yenmek için yardıma başvurabilirler. Bu fobinin altında yatan kaygı ve endişe için psikolojik yardım alabilirler. Bu noktada yüz yüze terapi veya online terapi yardımı alabilirler.

Uçuş fobisi yaşayan kişiler, bu durumla baş edebilmek ve bu korkuyu yenmek için şunlara başvurabilir:

• Doktor önerisinde ve kontrolünde sakinleştirici ilaç kullanmak,
• Uçuş esnasında odağı kitap okumak, çizim yapmak gibi faaliyetlere çevirmek,
• Aynı fobiye sahip insanlarla bir arada bulunarak tecrübeleri paylaşmak,
• Çevredeki rahatlatıcı şeylere odaklanmak,
• Nefes egzersizleri yapmak,
• Havayolları ulaşımının olumlu yönleriyle alakalı bilgiler edinmek.

Uçuş Fobisi Tedavisi Nasıl Olur?

Fobiler doğuştan gelmez, sonradan öğrenilir. Ayrıca fobiler tedavi edilebilir. Fobiler temelde korku ve kaygı kaynaklı olduğu için bu korku ve kaygılar aşılabilir. Bir uzman yardımı ile fobinin üstüne gidilebilir ve profesyonel yöntemlerle fobi yenilebilir. Kaygı temelli sorunlarda özellikle bilişsel davranışçı psikolog yöntemleri işe yaramaktadır. Uçuş fobisi tedavisi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

Tedavi Yöntemi	Açıklaması
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)	Kaygı temelli diğer problemlerde de olduğu gibi aerofobi tedavisinde de en çok başvurulan yöntem bilişsel davranışçı terapidir. Bu terapide danışanın, kaygı yaratan olumsuz biliş ve inançlarına odaklanır. Ayrıca kaygısını aşmasına yardımcı olacak çeşitli yöntemler uygulanır.
Sanal Gerçeklik	Sanal gerçeklik, bir çeşit maruz bırakma terapisidir. Danışan, kaygı duyduğu durumla sanal bir ortamda yüzleşir. Danışan sanal ortamda sistematik bir şekilde kaygıyla yüzleşerek bu kaygıyı aşar.
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)	EMDR rahatsızlık verici travmatik tecrübelerin beyinde depolanması ve herhangi bir işleme uğramadan kalması durumuna yönelik geliştirilen bir tedavi çeşididir. Terapiyi yapan kişi danışanına fobik durumu canlandırması için yardımcı olmaktadır. Bu esnada fobik ortam görüntüsünü hızlı göz hareketleri ile eşleştirerek ve parmağını kullanarak yönlendirmektedir. Böylece üzerine gidilen fobi olumsuz duygular olmadan beyinde yeniden işlenmektedir.
İlaç Tedavisi	Psikiyatrist önerisiyle ilaç tedavisi uygulanarak aerofobi ile baş edilebilir. Bu noktada anksiyeteye yönelik ilaçlar doktor tarafından önerilebilir. Bu ilaçlarla danışanın belirtileri yatıştırılabilir. İlaç tedavisinin tek başına değil, psikoterapiye ilave olarak uygulanması uzmanlar tarafından önerilmektedir.

Sık Sorulan Sorular

Uçuş fobisi ile ilgili sıkça sorulan sorulardan bazıları şunlar:

Uçuş Fobisi İçin Ne Yapmalı?

Uçuş fobisi yaşayan kişiler bunu yenmek için yardıma başvurabilirler. Aerofobi altında yatan kaygı ve endişe için psikolojik yardım alabilirler. Bu noktada yüz yüze terapi veya online terapi yardımı alabilirler.

Uçuş Öncesi Sakinleştirici Almak Doğru mu?

Uçuş esnasında herhangi bir problemle karşılaştığınızda uçuş ekibinden destek almak sakinleşmenize yardımcı olabilir. Yolculuk öncesinde bilerek az uyumak ve yolculukta uyumak yolculuğun daha rahat geçmesini sağlayabilir. Doktorunuzun bilgisi dahilinde sakinleştirici ilaç kullanmak rahatlamaya yardımcı olabilir.

Uçak Korkusu İçin İlaç Var mı?

Uçak korkusu olan bireyler için anksiyolitik ilaçlar (anksiyete azaltıcı ilaçlar) terapiye yardımcı bir seçenek olarak kullanılabilir. Bu ilaçlar, uçuş öncesi ve uçuş sırasında yaşanan yoğun kaygı ve gerginliği hafifletebilir. Anksiyolitik ilaçlar, hızlı etkileri sayesinde acil durumlar için tercih edilebilir.

Uçak Korkusu Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Uçuş fobisi olan insanlar; uçma öncesinde ve uçuş esnasında hatta bazen uçma eylemini düşündüklerinde bile çeşitli belirtiler gösterebilirler.  Bu kişiler uçma durumuna ilişkin kaygı, heyecanlanma, hızlı nefes alıp verme, panik olma, stres yapma gibi belirtiler gösterirler. Her insanın fobisi aynı şekilde görülmeyebilir. Bu nedenle her insanda bu belirtilerin tamamı gözlenmeyebilir.