Sınav Kaygısı Terapi Yöntemleri Nelerdir? Sınav Kaygısı Terapi ile Nasıl Giderilir?
Sınav Kaygısı Terapi Yöntemleri Nelerdir? Sınav Kaygısı Terapi ile Nasıl Giderilir?
Sınav kaygısı terapi yöntemleri; üniversite, lise ya da diğer sınavlarda psikolojik sorun yaşayan, kaygı duyan öğrencilere verilen bir tedavi yöntemidir. İyileştirici etkileri gözlemlenen bu terapiler sayesinde öğrencilerin başarılı hayat sürmesine yardımcı olmak, kaygıyı tanımlamak ve yönetmek konusunda yardımcı olunur.
Terapi yöntemleri günümüzde online seans ve yüz yüze olmak üzere planlanmaktadır. Söz konusu terapilerin genel gündemi değişebilmekle birlikte öğrenciler tarafından özellikle sınav terapileri yapılır. Sınava bağlı olarak ortaya çıkan kaygılar sebebiyle velilerin de desteğiyle sınav kaygısı terapi yöntemleri hayata geçirilir. Klinik Psikolog Zeynep Aygün olarak ben de bu konuda terapiler sağlamaktayım.
Güncel Sınav Kaygısı Terapi Yöntemleri Nelerdir?
Günümüzde terapistler tarafından sınav kaygısı terapi yöntemleri adına kullanılan farklı örnekler bulunur. Terapi yöntemleri ile terapilerde kullanılan kuramları karıştırmamak gerekir. Terapi kuramları uzmanın seçimine göre; Bilişsel Davranışçı kuramı ya da Gestalt gibi olabilmektedir. Fakat terapi yöntemleri uygulama şekli, katılım sayısı gibi farklılıkları içerir. Bu yüzden terapi yöntemleri şu şekildedir:
| Sınav Kaygısı Terapi Yöntemleri | Açıklaması |
| Ergen Terapisi | Klinik psikologlar farklı yaşlardaki danışanlarla çalışabilir. Ancak terapist ergenlik konusunda uzmanlaştıysa ergen terapisi yürütebilmektedir. |
| EMDR Terapisi | EMDR terapisi, psikoterapi yaklaşımlarından birisidir. Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma anlamında Türkçeye çevrilir. Korkular, fobiler ve kaygılarda tercih edilir. |
| Bireysel & Yetişkin Terapi | KPSS ya da AGS gibi sınavlara yönelik kaygı yaşayan yetişkinler içindir. Kullanılan sınav kaygısı terapi yöntemleri arasında büyük fark bulunmayacaktır. |
| Online Terapi | Online terapi yüz yüze seanslar için vakit ayıramayan, konumu uygun olmayan ya da dışarı çıkamayacak kişiler için uygulanmaktadır. |
| Grup Terapisi | Sınav kaygısı yaşayan birden fazla kişinin bir araya gelerek bir uzman eşliğinde psikoterapi almasıdır. Grup terapisinde farkındalık ve yalnız olmadığını anlama hissi daha çok gelişir. |
Sınav Kaygısı Nasıl Tedavi Edilir?
Sınav kaygısı terapi yöntemleri dışında uygulanabilecek birkaç yöntem sayılabilir. Fakat etkileri araştırıldığında genel itibarıyla sınav kaygısı tedavisi için sıralanabilecek yöntemler belirlidir. Bu aşamada sizler de kendiniz ya da çocuklarınız için şu tedavi yöntemlerini online ya da yüz yüze seans ile alabilirsiniz:
1 – Sınav Stresi için İlaç Kullanımı
İleri düzey stres bulunuyorsa ve bu stres kişinin hayatını ciddi anlamda etkiliyorsa psikiyatrist eşliğinde ilaç kullanılabilir. Kişinin yaşı, varsa başka rahatsızlıkları ve verdiği tepkilere göre karar verilir. İlaç yazacak kişi Klinik Psikolog olmayacağından yaşına uygun bir psikiyatriste yönlendirme yapılacaktır.
2 – Terapiler (Sınav Kaygısı Terapi Yöntemleri)
Kişisel, grup ya da ergen terapileri sayesinde sınav kaygısı kontrol altına alınabilir. Bu aşamada bireylerin dikkatli olması gerekir. Çünkü yaşa bağlı olarak uzmanlaşmış bir erkek ve kadın psikolog ile anlaşmak önem arz edecektir. Tecrübelerime dayanarak yetişkin ve ergen terapilerinde sizlere Zeynep Aygün olarak yardımcı olabileceğimi belirtmek isterim.
3 – Veli ve Çevre Desteği
Her ne kadar toplumda sınav stresi tek başına ele alınan ve bir kişiyi etkileyen konu olarak görülse de bu durum oldukça farklıdır. Çünkü sınava hazırlanan bireylerde stresin kaynağı çevre olabileceği gibi oluşan kaygıdan yine çevrede etkilenebilir. Bundan dolayı öğrencinin sınav kaygısı terapi yöntemleri almasının dışında veli ve çevre desteğini de olaya dahil etmek gerekir.
Ergen ve Ortaokul Öğrencilerinde Sınav Kaygısı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Sınav kaygısı tedavi edilmezse ilerleyecek ve tüm hayatı etkileyen bir sürece neden olacaktır. Öğrencilerin başarılı olmak bir yana bu stresten ötürü başarısız olması, başarısız oldukça ‘yetersizim’ düşüncesi edindiği görülür. Yetersizim düşünceleri sadece sınav ve ders başarısıyla kalmayarak tüm yaşamını etkileyecektir. Bundan dolayı ergenlerde sınav stresi ile baş etme yolları araştırılmalıdır.
LGS Sınav Kaygısı ve YKS Sınav Kaygısı Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Net bir tedavi süresinden bahsedilmesi mümkün olmayacaktır. Çünkü:
- Stresi yaşayan bireyin yaşı,
- Tedaviye katılım isteği,
- İşbirliği durumu,
- Uygulamalara bağlı kalması,
- Mizaç ve kişilik özellikleri,
- Uygulanan tedavi / terapi yöntemi,
- Uzman deneyimi gibi konular tedavi süresini etkileyecektir.
Sınav Stresi Belirtileri Nelerdir?
Sınav kaygısı ergenlerde ya da ortaokul çocuklarında kendini farklı şekilde gösterecektir. İncelendiğinde sınav kaygısı belirtileri; düşünce, davranış, duygu ve fiziksel olarak kendini belli etmektedir. Fiziksel belirtiler özellikle durumun ciddiyeti hakkında önem arz edecektir.
A – Davranışsal Belirtiler
Sınav, ders çalışma ve başarıya dair tüm konuşmalardan uzak kalacaktır. Ailesiyle ya da arkadaşlarıyla sınav hakkında konuşmak bir yana olayın başlamasına bile engel olabilmektedir. Ayrıca kaygıyı kendince yönetmek için sigara ve alkol kullanımı da davranışsal olarak gözlemlenebilir.
B – Duygusal ve Düşüncesel Belirtiler
Kaygı ilk olarak duygusal ve düşüncelerde kendini belli edecektir. Sınava hazırlanan birey sık sık ‘Ya başarısız olursam?’ ya da ‘Kesin başarısız olacağım’ gibi düşüncelere kapılır. Kendini daha çok kaygıya sokan bu düşünceler duygularında artış ve yoğunluğa neden olmaktadır. Kaygıya korkular da eşlik edebilmektedir.
C – Sınav Kaygısı Fiziksel Belirtileri
Sınav kaygısı terapi yöntemleri özellikle fiziksel belirti gösteren kişiler için önerilmektedir. Çünkü kaygının fiziksel bulguları artık boyutun giderek aştığının bir göstergesi olabilir. Saçlarda dökülme, açılma, tırnak yeme ya da kalp çarpıntıları, mide bulantısı, el titremeleri kendini belli eder. Ergenlerde sınav kaygısı ekstra sivilcelenme de yapacaktır.
Ergenlerde Sınav Kaygısı Neden Ortaya Çıkar?
Sınav kaygısı nedenleri için farklı unsurlar gösterilebilmektedir. Çünkü nedenler kişiden kişiye göre farklılaşmaktadır. Genel olarak sınav kaygısı sebepleri şu şekilde özetlenebilir:
- Çevre Baskısı: Aile başta olmak üzere çevreden gelen baskılar sınav kaygısı yaratır. Çevrenin beklentisinin artması ya da zorla başarılı olması gerektiğine dair mesajları bunlara örnektir.
- Değer Algısı: Sadece dersteki başarısından dolayı yeterli, değerli olacağına inanan bir öğrenci eninde sonunda sınav kaygısı ile tanışacaktır.
- Yeterli Ders Çalışamama: Yeteri kadar ya da zamanında çalışamayan öğrencilerde süre azaldıkça kaygı artmaktadır. Zaman yönetimi yapmak sınav kaygısı terapi yöntemleri esnasında sık sık bu yüzden ele alınır.
- Sınav Sistemi: Sınav sisteminin sürekli olması ve birçok kademede erken yaştan itibaren öğrencilerin maruz kalması nedenleri arasında olabilir.
- Rakibe Dayalı Düzen: Sistemdeki sınavların sürekli kıyaslama ve rekabete dayalı olması öğrencilerin kaygılarını teşvik etmektedir.
- Mizaç ve Kişilik: Genel itibarıyla mizaç ve kişiliğe bağlı olarak da yaşanabilir. Eğer doğuştan gelen kişilik özellikleri kaygılı olmaya yatkınsa sınav kaygısı çıkma olasılığı da yüksektir.
- Genetik Yatkınlık: Doğrudan sınav kaygısı olmasa da ailede kaygı ve anksiyete konusundan mustarip bireyler varsa görülebilir. Tüm bunlar İstanbul psikolog gibi arayışlarla sonuçlanır.
Sınav Kaygısı Terapi Yöntemleri Hakkında Sık Sorulan Sorular
Veliler ve öğrenciler tarafından aldığım farklı sorular bulunuyor. Sınav kaygısı ile alakalı sık sorulan sorular ve yanıtları şu şekildedir:
1 – Sınav Kaygısı Nasıl Tedavi Edilir?
Sınav kaygısı terapi yöntemleri, ilaç kullanımı ve çevre desteği ile atlatılabilmektedir. Kişisel anlamda farkındalık kazanmak ya da zaman yönetimini yapabilmek de etkili olacak unsurlardan birisidir.
2 – Sınav Kaygısı Olan Çocuğa Nasıl Yaklaşılmalı?
Veliler ne sınav tamamen önemsiz gibi davranmalı ne de stresi arttırıcı faktörler yaratmamalıdır. Bir uzmandan bu tarz durumlarda nasıl davranacağına dair bilgilendirme alabilir. Yapılacak konsültasyon sayesinde öğretmenleri de bilgilendirilirse süreç etkili yürütülebilir.
3 – Sınav Kaygısı için Psikolog mu Psikiyatri mi?
İlk etapta uzman psikolog ile süreci yönetmek doğru olabilir. Eğer psikolog sınava hazırlanan öğrencinin ilaç desteği almasının da uygun olacağını düşünüyorsa yönlendirme yapacaktır. Psikiyatristen alınacak ilaç tedavisi ile birlikte terapi yöntemleri birlikte yürütülebilir.
