Anksiyete Şizofreniye Dönüşür mü? Anksiyete Şizofreni Olur mu?
Yazar:
Uzm. Kl. Psk. Zeynep Aygün
Kategoriler:
Anksiyete Şizofreniye Dönüşür mü? Anksiyete Şizofreni Olur mu?
Anksiyete şizofreniye dönüşür mü? Anksiyete şizofreniye dönüşür mü sorusu bireylerin psikolojik rahatsızlıklara dair sorduğu soruların başında gelmektedir. Anksiyete, bir kaygı bozukluğudur. Aşırı derecede kaygı yaşayan ve kaygı bozukluğundan mustarip olan kişiler, anksiyetelerinin şizofreniye dönüşmesinden korkabilirler. Fakat bu iki psikolojik rahatsızlık çok az benzer özellik taşımakla beraber birçok açıdan birbirinden ayrılmaktadır.
Bireyler, çeşitli sebeplerden ötürü bazı psikolojik rahatsızlıklardan mustarip olabilirler. Bunların başında ise ‘’kaygı’’ temelli rahatsızlıklar gelir. Kaygı ve endişe temelli birçok psikolojik rahatsızlık bulunur ve bunlar artan anksiyetenin sürekli hale gelmesinden kaynaklanır. Anksiyete bozukluğu, kişinin günlük hayatını ve işlevselliğini ciddi manada olumsuz etkiler. Peki anksiyete ve şizofreni arasında bir bağ var mıdır? Anksiyete şizofreniye dönüşür mü?
Anksiyete ve Şizofreni Nedir? Anksiyete Şizofreniye Dönüşür mü?
Kaygı, her insanda görülen ve olması gereken bir duygudur. Her insan belirli bir sevide (makul ölçüde) kaygı taşımalıdır. Zira kaygı, kişinin yaşamını devam ettirmesi için onu harekete geçiren bir duygudur. Kaygının yokluğu durumunda birey hiçbir şeyi umursamaz ve motivasyonsuz bir şekilde hayata devam eder. Zorlu yaşam olaylarına ve olası tehlikelere dair vücudu uyaran bir savunma mekanizması olan kaygı, kimi zaman aşırı derecede yaşanabilir. İşte bu noktada kaygı bir probleme dönüşür.
Sürekli olarak kaygıyla uyarılan bireyler; geleceği hep bir tehlike olarak algılar, geleceğe dair felaket senaryoları kurar ve her zaman olabilecek en kötü senaryoya odaklanır. Anksiyetede bu durum sürekli bir şekilde yaşanır ve kişiyi hem ruhsal hem de fiziksel açıdan olumsuz etkiler. Anksiyete ‘’kaygı’’ altyapısı taşıdığından dolayı, anksiyetesi olan bireyler çeşitli hastalıkları kendisine yakıştırmaya eğilimlidirler. Bunlardan biri de şizofrenidir. Anksiyetesi olan bireyler anksiyete şizofreniye dönüşür mü sorusunu sorabilirler.
Anksiyete Şizofreniye Dönüşür mü?
Birçok psikolojik rahatsızlık; kaygı, endişe ve anksiyete temellidir. Kaygı, bireylerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Kimi bireylerde hastalık kaygısı, kimisinde ayrılık kaygısı, kimisinde ise panik atak görülebilir. Aşırı derecede kaygı yaşayan bireyler, bu orantısız kaygılarının farkında olmalarına rağmen buna engel olamazlar. Bu süreci doğru bir şekilde yönetmekte ve kontrol etmekte zorlanırlar.
Anksiyete yaşayan bireyler, aşırı kaygılarından ötürü çoğu olayda en kötü senaryoya odaklanırlar. Anksiyeteden mustarip olan kimi bireyler anksiyete şizofreniye dönüşür mü diye merak eder. Bu soru, kaygılı yapılarından kaynaklanır fakat böyle bir durum söz konusu değildir. Zira anksiyete ile şizofreni tamamen farklı rahatsızlıklardır.
Anksiyete, bir kaygı bozukluğudur. | Şizofreni, akıl ile ruh arasında bağın koptuğu, karmaşık bir ruhsal bozukluktur. |
Anksiyete nevrotik bir bozukluktur. Yani gerçeklikten kopma yoktur. Kişi durumunu kabul eder fakat değiştirmekte zorlanır. | Şizofreni psikotik bir bozukluktur. Kişi gerçeklikten kopmuştur ve içinde bulunduğu durumu kabul etmez. |
Anksiyetede gerçekçi olmayan kaygılar, geleceğe dair olumsuz düşünceler vardır. | Şizofrenide halüsinasyonlar ve sanrılar vardır. Kişi olmayan şeyleri görür, işitir. Gerçekte olmayan şeylerin olduğunu zanneder ve iddia eder. |
Anksiyete Bipolara Dönüşür mü?
Bipolar ve anksiyete, bireylerin yaşadığı ve hayat kalitelerini, gündelik işleyişlerini olumsuz etkileyen hastalıklardır. Bu iki psikolojik rahatsızlık da içerisinde kaygıyı barındırır. Ortak özellikler taşımakla beraber birçok noktada birbirinden ayrılmakta ve farklı iki bozukluk olarak değerlendirilmektedir. Zira bipolar ile anksiyete çok farklı psikolojik rahatsızlıklardır.
Anksiyete, aşırı bir endişe ve kaygı durumu iken bipolar bozukluk depresif ruh hali ile manik ruh hallerinin belirli dönemlerde sırayla görüldüğü iki uçlu bir bozukluktur. Bipolar bozuklukta kişi bir dönem aşırı kaygı ve endişe içinde ve depresif bir ruh halindeyken diğer dönemde tam tersi şekilde tamamen kaygısız bir şekilde uçarı bir ruh halindedir. Bipolar bozukluk ve anksiyete arasındaki fark bu şekilde açıklanabilir ve anksiyetenin bipolara dönüşmesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Bipolar Şizofreniye Dönüşür mü?
Bipolar şizofreniye döner mi sorusu da en az anksiyete şizofreniye dönüşür mü sorusu kadar sık sorulmaktadır. Bipolar bozukluk iki uçlu bir duygudurum bozukluğudur ve şu özellikleri barındırır:
- Enerji eksikliği, hiçbir şeye ilgi ve istek duymama, karamsarlık, değersizlik duygusu, özgüven eksikliği ve intihar düşüncelerinin olduğu depresif dönem
- Enerjinin artması, aşırı mutlu ve neşeli olma, aşırı hareketlilik, kendini çok önemli hissetme ve sınırsız bir şekilde özgür hissetme düşüncelerinin olduğu manik dönem
Bipolar ve şizofreni benzerlikleri olmasına rağmen birbirinden tamamen farklı iki psikolojik rahatsızlıktır. Bipolarda depresif ve çökkün ruh haline eşlik eden intihar düşünceleri olabilmesine rağmen psikoz yani gerçeklikten kopma görülmemektedir. Ayrıca bipolarda uçarı ruh hali olmasına rağmen olmayan şeylerin olduğunu sanma ve iddia etme bulunmamaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Anksiyete şizofreniye dönüşür mü sorusu psikolojik rahatsızlıklardan mustarip olan kişiler ve onların yakınları tarafından sıkça sorulmaktadır. Anksiyete şizofreniye dönüşür mü konusu hakkında sıkça sorulan diğer sorular ise şu şekildedir:
Anksiyete Şizofreni Olur mu?
Anksiyete, bipolar bozukluk ve obsesif kompulsif bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıklar birçok ortak özellik barındırır. Zira bunların hepsinin temelinde ‘’kaygı’’ yatar. Bu rahatsızlıklardan mustarip olan kişiler gerçekçi olmayan kaygılar yaşar veya gerçekleşmesi çok zor olan negatif senaryolara yoğunlaşırlar. Fakat bunlardan ötürü bu rahatsızlıklarla şizofreni arasında bir ilişki kurulamaz. Anksiyete, bipolar bozukluk ya da obsesif kompulsif bozukluk şizofreniye dönüşmez.
Kaygı Bozukluğu Şizofreniye Dönüşür mü?
Çeşitli sebeplerden ötürü birçok bireyde görülen kaygı bozukluğu, bireyin günlük hayatını ciddi manada olumsuz etkiler. Bireyin daima kaygılı bir ruh halinde bulunması, endişeli bir halde olması ve daime tetikte beklemesi durumu söz konusudur. Kaygı bozukluğu çeşitli fiziksel problemleri beraberinde getirse de şizofreniye dönüşmez.
Panik Atak Şizofreniye Dönüşür mü?
Anksiyete şizofreniye dönüşür mü sorusu kadar panik atak şizofreniye dönüşür mü sorusu için de cevap aranmaktadır. Panik atak yaşayan bireyler; kendilerini nefesi daralmış, kalp atışları çok hızlanmış, boğulacakmış gibi hissederler. Bu kişiler panik atak esnasında ölecekmiş gibi bir duyguya kapılabilir ve bir an için kendilerini etrafındakilerden yalıtılmış hissedebilirler. Panik atak esnasında sanki çevre gerçek değilmiş gibi gelebilir.
Bunlar ağır düzeyde kaygı bozukluğu yaşayan bireylerin panik atak esnasında duyumsadıkları şeylerdir. Fakat bunlar psikoz belirtileri değildir. Olmayan bir şeyi görme, duyma ya da olmayan bir şeyin varlığını iddia etme durumu söz konusu değildir. Dolayısıyla şizofreni ile ilişkilendirilemez.
Depresyon Şizofreniye Dönüşür mü?
Anksiyete şizofreniye dönüşür mü, depresyon şizofreniye dönüşür mü gibi sorular bireyler tarafından sıkça araştırılmaktadır. Psikolojik rahatsızlıklar birçok ortak özellik ve farklılık barındırmakla beraber her biri farklı bir şekilde tanılanır. Bazı psikolojik rahatsızlıklar çok fazla ortak özellik barındırdığından birbirine çok yakın bir şekilde ilerler. Bu rahatsızlıklar bazen ince bir çizgiyle birbirinden ayrılır.
Fakat depresyon ve şizofreni arasındaki ilişki için böyle bir durum söz konusu değildir. Bu iki rahatsızlık arasında bir nedensellik bağı yoktur. Depresyon ağırlaştığında ağır depresyona dönüşür. Bunun yanı sıra bazı şizofreni bireylerde depresyonun da olması depresyonun şizofreniye dönüştüğünü göstermez.